Enciklopedija mrtvih

O toj Kišovoj knjizi napisana je čitava jedna biblioteka studija i kritičkih tekstova i ostala je trajna inspiracija generacijama čitalaca i tumača moderne književnosti.

Novele u knjizi “Enciklopedija mrtvih”, kako je sam Kiš govorio, “u znaku su teme koju bih nazvao metafizičkom; od speva o Gilgamešu, pitanje smrti jedna je od opsesivnih tema literature”.

Pripovedajući o smrti, Kiš u “Enciklopediji mrtvih” tu veliku temu prikazuje u različitim istorijskim, kulturnim, društvenim, saznajnim i ideološkim kontekstima: od gnostičkih legendi do modernih vremena, od legendarnih spavača do svevremene enciklopedije u kojoj se nalaze zapisani životi svih ljudi, od priče o predanjima koja ispred puk i o fantaziranjima književnika do povesti o “Protokolu Sionskih mudraca”.

Kišova “Enciklopedija mrtvih” je uzbudljivo tkanje imaginacije i činjenica, drevnih istina i modernih iskustva, pomnih istraživanja i živog, strasnog pripovedanja, istorijskih znanja i njihove ironijske rekonstrukcije, enciklopedijskog pripovedanja i nesvakidašnje jezičko-stilske produkcije.

“To je knjiga o ljubavi i smrti, i usudio bih se da kažem da se pažljivijim čitanjem može otkriti da su eros i tanatos, kao teme, koje se povlače kroz sve moje knjige, ovde došli do nekog punijeg izraza. Mislim da je to osnovna stvar koju bih mogao reći o značenju Enciklopedije”, rekao je Kiš povodom te knjige u jednom intervjuu polovinom 80-ih godina.