U prepletu filozofskih motiva ("kao što je supstancija materije težina, tako je supstancija, suština duha sloboda")vrtoglavih metafora ("strasti su potka velikog, pred nama prostrtog
tepiha svetske istorije") i istoriografskih razmatranja koja su, s
gledišta današnje istorijske nauke, umnogome metodološki prevaziđena i
ponekad komična , u strasnim predavanjima o filozofiji istorije u kojima
na pitanje "Šta je krajnja svrha sveta?" odgovara:
"Svest duha o
sopstvenoj slobodi"(pa bi istorija sveta, utoliko, bila napredovanje u
svesti o slobodi), Hegel otvara puteve ne toliko za razumevanje same
istorije koliko za kretanje ka samom srcu njegove filozofije.
Tek kada
se na taj način, preko Hegelovih izleta u istorijsku nauku, vrati
njegovoj filozofiji, savremeni će istoričar, kao i savremeni čitalac,
uvideti u kojoj smo meri i danas, skoro 200 godine kasnije, određeni tom
velikom filozofijom i njenom vulkanskom energijom.
Napisao: Ivan Milenković
