Petar Zec je romaneskno oživotvorio kritičku misao
Sterije, kao ključnog srpskog pisca iz prve polovine devetnaestoga veka,
da bi je doveo do principa podudarnosti sa našom današnjicom. U tome se
nalazi osnovni značaj satiričnog prilaza Petra Zeca kojim je dokazao
već odavno poznato svojstvo srpskog mentaliteta da ne prihvata promene
svog načina mišljenja i tumačenja sveta iako se svojski za njih
deklarativno zalaže. Pisac je čitaocu približio istorijski okvir
zbivanja iz 1848. godine u Vojvodini, nastojeći da što potpunije objasni
sled političkih i vojnih događaja na širem planu i njihovo oslikavanje i
uticaj na život u malom gradu kakav je tada bio Vršac, rodno Sterijino
mesto u koje se vratio ponižen i proteran iz Srbije.Sve linije osnovna
tri plana romana – nacionalni, politički i lični – pisac Petar Zec vodi
prožimajući ih i ukrštajući ih. Valja naglasiti, ovaj pisac odlikuje se
bar trima osobenostima. Prva se sastoji od autorove sposobnosti da misli
u živopisnim slikama mase u pokretu, a druga u prezentnosti izlaganja.
Treću možemo označiti kao namerno lišavanje književnih junaka
psihološkog portretisanja od strane svevidećeg autora.Bremenit likovima,
životnim i grotesknim situacijama u kojima se ispoljavaju začudni
junaci obeleženi pritvorstvom, podmuklošću, koristoljubljem i
svakovrsnim nepočinstvima, roman Petra Zeca HiSterija predstavlja novu
pohvalu i omaž mudrome Steriji.
Radomir Putnik
